Laten we nú praten over ethisch communiceren ...

Deze week was het Kamerdebat over de #mondkapjesdeal. En we zagen alle aspecten van VOJAS-gedrag in volle glorie: Verstoppen, Ontkennen, Jokken, Aanvallen en het kiezen van de Slachtofferrol. Dit gedrag staat beschreven in de publicatie ‘Tijd voor Ethisch Communicatiemanagement’ van Jan Merton en Nico de Leeuw. En VOJAS is funest voor vertrouwen in organisaties. De auteurs houden dan ook een vurig pleidooi voor ethisch communiceren:

“Vertrouwen, daar gaat het om. Vertrouwen ontvang je. Dat krijg je of krijg je niet. Wat een ander bereid is jou te geven kan jij niet bepalen. Wat je wel in de hand kunt hebben is: betrouwbaar zijn. Pas als een organisatie betrouwbaar is, zullen belangstellenden (niet alleen de stakeholders, maar ook alle anderen die belangstellen in een organisatie) vertrouwen geven. Door het glazen-huis-effect komen mensen alles te weten en ze reageren snel. Daarom moet alles van de organisatie op orde zijn. Voor een communicatieprofessional ligt hier een uitgelezen kans. Die kan goed inschatten wat er in de buitenwereld leeft en wat voor impact een fout van de organisatie kan hebben. De communicatieprofessional moet zich daarom gaan bezighouden met hoe de organisatie functioneert. Dat betekent: buiten het eigen vakgebied treden, ethische principes toepassen en helpen de organisatie betrouwbaar te maken. Pas daarna kun je aan de slag gaan met het verhaal.”

Merton en De Leeuw geven in een interview op Frankwatching drie tips voor communicatieprofessionals:

1. Probeer het echte verhaal te vatten, en daarin meerdere perspectieven mee te nemen. Wanneer je een frame gebruikt, kijk dan ook wat voor consequenties het ethisch gezien heeft.

2. Organiseer op een rustig moment eens een brainstorm/ intervisie over dit onderwerp. Verken met je opdrachtgever en je collega’s hoe zij erin staan. Bestaat er een gedragscode? Zo niet, maak er dan samen eentje. Als er al een bestaat, houd deze code levend.

3. Adviseer je opdrachtgever om open en eerlijk te zijn. Vroeg of laat belandt toch alles op straat. Spreek regels met elkaar af die ‘betrouwbaar zijn’ stimuleren. Creëer een veilige omgeving om anderen te mogen aanspreken als ze deze regels niet nakomen.

Ik kan je aanraden ‘Tijd voor ethisch communicatiemanagement’ juist nu (weer) te lezen. Niet alleen vanwege het beschamende gedoe rond de #mondkapjesdeal. Maar ook omdat bij de gemeenten allemaal nieuwe besturen met frisse moed aan de slag gaan. Als er een moment is om met elkaar te bepalen hoe je in de gemeenschap met elkaar wilt omgaan en welke waarden daarbij horen: dan is het nu!

Hartelijke groeten,

Renata