Werken aan vertrouwen of betrouwbaar zijn?
Beste lezer,
Het was weer zo'n week dat de moed je zo maar in de schoenen zou kunnen zinken. Het NRC heeft eens goed uitgezocht hoe het nu met die ic-bedden is gegaan tijdens de coronacrisis (niet zo ok dus). In de Tweede Kamer ontliep de VVD het debat over de toeslagenaffaire door op dat moment te kiezen voor een maidenspeech door Ruud Verkuijlen (en het was weer een ‘inschattingsfoutje’). In Ter Apel ontstaan mensonterende toestanden door gebrek aan opvangplekken voor vluchtelingen (en dat zagen de betrokken partijen allang aankomen).
Ondertussen merk ik dat ‘vertrouwen tussen overheid en samenleving’ hoog op de agenda staat bij overheidsorganisaties. Ambtenaren maken zich oprecht zorgen over de groeiende maatschappelijke onrust en polarisatie. Ze doen hun werk met de allerbeste intenties, maar voelen zich ook vaak machteloos. Ze vragen zich af: wat kunnen wij doen om vertrouwen te herstellen?
Het allerbelangrijkste is: vertrouwen verdien je door betrouwbaar te zijn. De overheid moet als eerste zorgen dat ze de goede dingen doet. Ook de Nationale Ombudsman benadrukte dat maar weer eens in zijn jaarverslag 2021 ‘De burger kan niet wachten’, dat afgelopen week verscheen:
Meer vertrouwen in de overheid begint met een overheid die zich betrouwbaar toont, behoorlijk handelt en het burgerperspectief centraal stelt. En die fundamentele rechten van volwassenen en kinderen beschermt. De overheid moet allereerst het werk goed doen. “Steeds vaker horen we dat de overheid dan meer maatwerk moet bieden. Maar maatwerk is geen oplossing voor slecht beleid. Het verhult dat het in de basis niet goed zit, terwijl dát moet worden aangepakt.”
Wij kunnen als communicatieprofessionals bestuurders en vakcollega’s onder andere helpen door goed de omgeving in beeld te brengen. Wat is belangrijk voor inwoners en ondernemers? Wat verwachten zij van de overheid, wat hebben ze nodig, wat vinden ze van wat ze krijgen, wie lopen vast?
We moeten echt van 90% zenden naar 80% luisteren, zoals Betteke van Ruler jaren geleden al zei. En natuurlijk is dat niet alleen de opdracht aan Communicatie, dit geldt voor de hele overheid. Maar wij kunnen daar wel het voortouw in nemen.
Dagelijkse mediamonitoring is daarvoor niet genoeg. We moeten echt aan de bak met het maken van omgevingsanalyses en het doen van onderzoek rond de grote maatschappelijke opgaven. En daarmee kunnen we niet direct ‘het hele systeem’ veranderen. Maar wel het laaghangend fruit plukken, een hoop problemen voorkomen én de structurele weeffouten in het systeem naar boven halen en (hoog) op de agenda zetten.
Ik ben benieuwd of jouw team daar al mee bezig is?
Hartelijke groeten,
Renata