Nog maar de helft van de gemeenten actief op X

5 februari 2025 - Jules Ernst en Renata Verloop

De druk op overheidsorganisaties om afscheid te nemen van ‘big tech’-platformen als X en Meta (Facebook, Instagram en Whatsapp) neemt toe. Dat roept de vraag op: hoeveel gemeenten maken nu nog gebruik van deze platformen? En hoe makkelijk of moeilijk is het om die los te laten? Jules Ernst van 200 OK dook in de cijfers en keek samen met mij naar wat die betekenen voor gemeenten. Als eerste in de serie kijken we naar het huidige gebruik van X. Daaruit blijkt dat bijna alle gemeenten nog een account hebben, maar minder dan de helft in januari 2025 nog een tweet heeft geplaatst.

De meeste gemeenten hebben nog een account

Alle gemeenten hebben ooit een account aangemaakt op Twitter, de eerste was in 2008 van de gemeente Almere. De meeste gemeenten maakten in de periode 2009 - 2011 een account aan. In januari 2025 heeft 97% nog steeds een account: er zijn maar 10 gemeenten die geen (werkend) account meer hebben. Het account van een van deze gemeenten is sinds april 2024 door X opgeschort door onbekende reden. Deze gemeente laat ons weten dat het niet lukt daarover in contact te komen met X en het account daardoor nu niet kan worden opgeheven. Naast deze 10 gemeenten is er één gemeente die het logo en de bio heeft weggehaald, maar het account (en de berichten) niet heeft verwijderd.

Aantal actieve gemeenten op X daalt in 10 jaar van 96% naar 56%

Hoewel bijna alle gemeenten nog een account op X hebben, is de activiteit flink afgenomen. In 2014 was 96% van de gemeenten actief op Twitter. In 2025 is dat gedaald naar ongeveer 56% van de gemeenten die in de meetperiode (januari 2025) actief zijn geweest. Daarvan heeft 48% een tweet geplaatst en 8% alleen een reactie. Of de andere helft van de gemeenten definitief is gestopt met publiceren via X is moeilijk te zeggen. Dat kunnen we wel vrij zeker zeggen van een kwart van de gemeenten, die al langer dan een half jaar geen tweet meer hebben geplaatst. Eén op de vijf aanwezige gemeenten geeft in de bio op een vastgepinde tweet aan geen reactie te geven op tweets en vragen. Slechts 22 gemeenten (6%) geven in de bio aan niet meer actief te zijn, waarvan 3 dat in januari 2025 hebben toegevoegd.

Niet meer actief op X, maar toch een (verouderde) link op de website

Het is opvallend dat 83% van de gemeenten op hun website nog wel een link naar X hebben staan, omdat een deel van deze gemeenten daar dus niet (meer) actief is. Slechts 65 gemeenten hebben de link naar twitter.com aangepast naar x.com en sommige gebruiken nog het oude logo (de blauwe vogel). We weten dat in ieder geval 25 gemeenten die expliciet aangeven niet meer actief te zijn op X nog wel een link naar dit platform op hun website hebben staan. Twee gemeenten hebben de verwijzing uit de footer gehaald, maar hebben die nog wel op de contactpagina staan.

Soms is X alleen in gebruik voor communicatie over calamiteiten

Elf gemeenten geven aan X alleen te gebruiken voor calamiteiten. Ook dat is opvallend, omdat je zonder een account op X de inhoud helemaal niet kunt raadplegen. Een van die gemeenten heeft zelfs op de calamiteitenpagina staan dat inwoners op de hoogte kunnen blijven via ‘Twitter’ met de (foutieve) vermelding: ‘Let op: ook als u geen twitter heeft kunt u deze pagina's bekijken.’

Het aantal gebruikers van X is dit jaar fors gedaald

Uit het jaarlijkse Nationaal Social Media Onderzoek 2025 van Newcom.nl (uitgevoerd in januari 2025) blijkt dat het gebruik van social media hoog blijft, maar Nederlanders wel kritischer worden op de platforms die ze dagelijks gebruiken. Bij X is een forse daling van het aantal gebruikers te zien van 14% (450.000 gebruikers minder), terwijl Instagram, YouTube en LinkedIn verder groeien. Degenen die blijven gebruiken het platform wel intensiever, het dagelijks gebruik is gegroeid met zo’n 4%. Ongeveer 1,4 miljoen mensen gebruiken X dagelijks.

De alternatieve platformen worden nog maar mondjesmaat gebruikt

Alternatieven als Bluesky of Mastodon zijn relatief nog kleine spelers in het social medialandschap. Medio januari lijken ongeveer 50 gemeenten inmiddels een account aangemaakt te hebben op Bluesky. Daarnaast zijn er nog zo’n 15 accounts, waarvan het twijfelachtig is of ze dat zelf hebben gedaan. Het is moeilijk te controleren, omdat nog geen enkele gemeente het account heeft geverifieerd (dat kan op Bluesky door dat te koppelen aan de domeinnaam). Slechts enkele daarvan (op het moment van schrijven 7) gebruiken het platform al actief: Alkmaar, Almere, Alphen aan den Rijn, Bunnik, Den Haag, Leeuwarden en Oosterhout. Nog geen enkele gemeente verwijst vanaf de corporate website naar het account op Bluesky. We hebben 12 gemeenten met een account op Mastodon gevonden, waarvan er twee actief zijn (Oldambt en Amsterdam).

Het is in ieder geval aan te raden accounts op nieuwe platformen die in opkomst zijn op tijd zelf te registreren, want in sommige gevallen is dit al geregistreerd door individuen of bedrijven. Soms worden deze accounts gratis ter overname aangeboden aan de gemeente, maar in een aantal gevallen wordt hier geld voor gevraagd. En in één geval is iemand anders actief onder de naam van de gemeente.

Waar moet je op letten als je afscheid wil nemen van X?

Als jouw organisatie besluit om te vertrekken van X, dan raden we je aan de volgende stappen te zetten:

  • Verwijder de links naar X van je website uit je footer, de contactpagina en de calamiteitenpagina.

  • Meld op X in de bio dat je daar stopt met publiceren en reageren en of je een alternatief kanaal gaat gebruiken. Doe dat altijd in de bio en eventueel met een vastgepind bericht.

  • Archiveer je account (X geeft daar zelf goede uitleg over).

  • Pas je kanaalstrategie aan en je protocollen voor crisiscommunicatie.

  • Verwijder het account en kondig aan per wanneer je dat doet. Let op dat DM’s verdwijnen, dus je lopende DM’s in de webcare wel afgehandeld en gearchiveerd moet hebben. NB: Als bestuurders wel actief op het platform blijven is het verstandig een passief corporate account aan te houden, zodat je in ieder geval kunt zien wat zij daar publiceren. Zet in dat geval wel een slotje voor je account, zodat het duidelijk is dat dit geen publiek account (meer) is.

Besluit je wel actief te blijven op X?

  • Check alle links op je website of ze verwijzen naar de juiste url (x.com) en vervang het oude Twitter-logo door het huidige X-logo.

  • Realiseer je dat informatie op X alleen geraadpleegd kan worden door mensen die een account hebben. In het geval van calamiteiten is de informatie dus niet voor iedereen toegankelijk.

Meer data

Geïnteresseerd in meer data? Check dan de Digimonitor van 200ok.

Heb je nog aanvullende data of inzichten? Deel ze met Jules, zodat ze in de volgende monitoring kunnen worden meegenomen!